In Nederland is er een onderzoeksfaciliteit waarbij je het gevoel krijgt echt ergens te zijn, namelijk het European Space Research and Technology Centre (ESTEC) in Noordwijk. Groot en met beveiligingsdingen en zo. Het ligt op slechts een half uur rijden van Amsterdam en ik was er nog nooit geweest. Nu was ik toevallig vrij afgelopen maandag en werd ik gewezen op speciale activiteiten in verband met de Oktober Kennismaand[. Hop, in mijn hoogtechnologisch vehicel gestapt (2CV6) en die kant op gereden.
Eigenlijk ging ik voor de speciale rondleiding van 13:00 uur, maar die was al volgeboekt (kon niet van te voren reserveren), echter het verschil met de normale rondleiding zou niet heel erg groot zijn, al wordt dat wel gesuggereerd op de website. Dan die van kwart over twee, sowieso leuk om eens in de Space Expo te kijken.
De Space Expo is er eigenlijk om het publiek bekend te maken met wat er in Nederland gebeurt met ruimtevaart en dat blijkt heel wat te zijn. De ESTEC-basis is de grootste ESA (European Space Agency) basis in Europa waar het gros van de projecten en blauwdrukken voor de Europese ruimtevaart bedacht worden en zich ook het grootste testcentrum bevindt. Dat laatste is wat dat betreft het meest tot de verbeelding sprekend, maar daar kom ik later op terug.
De tentoonstelling in de Space Expo is onderhoudend en hier en daar voorzien van interactieve exhibits en daar hou ik wel van: aanraken die hap! Er wordt vooral gefocusd op wat de ESTEC doet en dat is niet niks. Ontwerp en ontwikkeling van belangrijke delen van de Ariane-raketten en van allerhande satellieten. Vooral gaaf zijn toch wel de grote foto's. Ok, je kunt het ook allemaal op Internet zien, maar een grote afdruk doet toch meer zijn best op de een of andere manier.
De afdrukken van satellietbeelden leren je weer andere dingen, namelijk hoe de beelden door computers (en mensen) geïnterpreteerd worden, zoals golfhoogtes (die zijn meetbaar) om windsnelheden uit te rekenen (via een omweg berekenen dus) en vele andere interpretaties.
Ook is het fijn om echte testsatellieten eens aan te kunnen raken (oh, mocht dat niet?) en van dichtbij te bestuderen. Al die aansluitingen voor connectoren die al eeuwen overjarig zijn, maar vooral ook hoe robuust alles uiteindelijk uitevoerd moet worden. Echte gebruikte satellieten zul je er niet snel tegenkomen, die verbranden in de atmosfeer of worden nog verder buiten de aantrekkingskracht van de Aarde gebracht om daar een beetje als space debris rond te blijven zweven.
Dat laatste is ook het belangrijkste onderdeel van het ESTEC-complex: testen. Sowieso wordt elke satelliet voordat die de lucht in gaat uitvoerig getest, want het is wat lastig om later nog even iets te fixen. Dat testen gebeurt in indrukwekkend grote apparaten en dat is dan ook waar je langs meegenomen wordt als je op de Space Train meegaat.
En om een beetje goed te testen, worden de situaties zoals die zich tijdens de reis en tijdens het verblijf in de ruimte voordoen, nagebootst. Eigenlijk is alles redelijk goed na te bootsen, behalve gewichtsloosheid voor langere tijd. wordt je geleid langs een aantal van de test-installaties. Je mag er helaas niet bij in de buurt komen (iets met clean rooms).
Gelukkig ontdek ik tijdens het zoeken naar plaatjes de Virtual Tour door het Testcentre. Doen! Erg mooi gedaan. Je mag geen mobiele telefoons en/of camera's meenemen. Om een beeld te schetsen wat de apparaten doen: men bootst de krachten na die tijdens de lancering op de meegenomen goederen uitgeoefend worden, bijvoorbeeld op enorme trilplaten waarbij een kracht vergelijkbaar met een aardbeving van 7,5 op de schaal van Richter na te bootsen is... Of een apparaat waar de satelliet binnenin wordt blootgesteld aan 150 dB (het lawaai tijdens een lancering). En als klap op de spreekwoordelijke vuurpeil: de Large Space Simulator. Dit apparaat bootst te extreme verschillen in de ruimte na. De enorme zonnekracht (door middel van een array van 19 Xenon-lampen van 25.000 Watt per stuk waarbij er 12 tegelijk branden) maar ook de koude. Door de dubbele wanden stroomt vloeibaar stikstof en koelt de ruimte tot -190 graden Celcius. En dat alles uiteraard in een vacuum. Tja, die ruimte.. daar zou ik nou graag eens doorheen gewandeld zijn. Helaas konden we alleen maar van achter plexiglas kijken naar mensen die er in aan het werk waren. Gelukkig stond de 'voordeur' van het enorme apparaat wel open, dus een schuine blik naar binnen was mogelijk.
Naast alle testfaciliteiten voor satellieten, wordt er ook aandacht besteed aan het International Space Station (ISS) en de Europese module. Op de site kun je zien wanneer het ISS over ons heen vliegt. Die kun je dan soms live over je heen zien komen als een heel snel verplaatsende heldere ster die ineens weer weg is. Hij is dan ook in 90 minuten de wereld rond.
Al met al leuk om een keer geweest te zijn. Fijn om weer eens met de neus op de feiten gedrukt te worden: er is heel veel tech-kennis in Nederland, alleen wordt het helaas vaak vergeten of in ieder geval wordt er wat mij betreft te weinig aandacht aan besteed...
Plaatjes: (c) ESA
Geen opmerkingen:
Een reactie posten